Phương trình và hệ phương trình bậc nhất ba ẩn – Bài tập vận dụng

Lý thuyết về phương trình và hệ phương trình bậc nhất ba ẩn – Bài tập vận dụng

1. Phương trình bậc nhất ba ẩn

Загрузка …
Phương trình bậc nhất ba ẩn có dạng tổng quát là:

ax + by + cz = d
Trong đó :
x, y, z là 3 ẩn
a, b, c, d là các thông số và a, b, c, d không đồng thời bằng 0 .
Ví dụ :
2 x + y + z = 0
x – y = 6
3 y = 5

2. Hệ phương trình bậc nhất ba ẩn

Hệ phương trình bậc nhất ba ẩn có dạng tổng quát là :

1, b1, c1, a2, b2, c2, a3, b3, c3, d1, d2, d3 là các hệ số.
Trong đó x, y, z là ba ẩn ; a, b, c, a, b, c, b, c, dlà các thông số .Mỗi bộ ba số ( x0, y0, z0 ) nghiệm đúng cả ba phương trình được gọi là một nghiệm của hệ phương trình ( 4 ) .

3. Phương pháp giải hệ phương trình bậc nhất ba ẩn

Giải hệ phương trình ( 4 ) là tìm tổng thể các bộ ba số ( x, y, z ) đồng thời nghiệm đúng cả 3 phương trình của hệ .
Nguyên tắc chung để giải các hệ phương trình nhiều ẩn là khử bớt ẩn để quy về giải hệ phương trình có ít ẩn số hơn .
Để khử bớt ẩn, ta cũng hoàn toàn có thể dùng các chiêu thức cộng đại số hay giải pháp thế giống như so với hệ phương trình bậc nhất hai ẩn .
Ví dụ 1: Giải hệ phương trình sau:

Bài giải
– Thế z = 2 vào pt ( 2 ) ta được 2 y + 2 = 4 < => 2 y = 2 < => y = 1
– Thế z = 2, y = 1 vào pt ( 1 ) ta được x – 1 – 2 = – 5 < => x = – 2
Vậy hệ phương trình đã cho có nghiệm là : ( – 2, 1, 2 )

Ví dụ 2: Giải hệ phương trình

Ta hoàn toàn có thể đưa hệ phương trình về dạng tam giác bằng cách khử ẩn số ( khử ẩn x ở pt ( 2 ) rồi khử ẩn x và y ở pt ( 3 ), … ). Dùng giải pháp cộng đại số giống như hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn .
Bài giải :
Trừ từng vế của pt ( 1 ) và pt ( 2 ) ta được hệ pt :

Trừ từng vế của pt(1) và pt(3) ta được hệ pt:

Vậy hệ phương trình đã cho có nghiệm là :

Nhận xét : Để giải một hệ phương trình bậc nhất ba ẩn ta thường biến đổi hpt đã cho về dạng tam giác bằng chiêu thức khử dần ẩn số ( chiêu thức Gau-Xơ )
Ví dụ 3: Giải hệ phương trình (II) bằng máy tính bỏ túi

Hướng dẫn giải :

Ví dụ 4: Giải hệ phương trình sau bằng phương pháp Gau-Xơ và bằng máy tính bỏ túi.

Nhân hai vế của pt ( a ) cho 2 rồi cộng với pt ( b ) theo từng vế ; nhân hai vế của pt ( a ) cho ( – 2 ) rồi cộng với pt ( c ) theo từng vế ta được :

Nhân hai vế của pt ( b ’ ) cho 7 và nhân hai vế của pt ( c ’ ) cho 5 rồi cộng lại theo từng vế tương ứng ta được :

Vậy nghiệm của hpt ( III ) là :

Ví dụ 5. Dùng máy tính bỏ túi giải các hệ phương trình sau:

Gợi ý :

Ví dụ 6. Bài tập thực tiễn
Một shop bán áo sơ mi, quần âu nam và váy nữ. Ngày thứ nhất bán được 12 áo, 21 quần và 18 váy, lệch giá 5.349.000 đồng. Ngày thứ hai bán được 16 áo, 24 quần và 12 váy, lệch giá là 5.600.000 đồng. Ngày thứ ba bán được 24 áo, 15 quần và 12 váy, lệch giá 5.259.000 đồng. Hỏi giá bán mỗi áo, mỗi quần và mỗi váy là bao nhiêu ?
Bài giải :
Đặt x, y, z tương ứng là giá cả của mỗi áo sơ mi, mỗi quần âu nam, mỗi váy nữ. ( Đơn vị tính là ngàn đồng ). ĐK : x > 0, y > 0, z > 0

Ví dụ 7 : Gỉai hpt sau :

Vậy nghiệm của hpt đã cho bằng (x, y, z) = (2, -2, 1).

Trên đây là công thức giải phương trình và hệ phương trình bậc nhất ba ẩn và bài tập áp dụng. Chúc các em học tốt!

Загрузка …

Source: https://vietsofa.vn
Category : Góc học tập