Các dạng toán và Phương pháp giải hóa học lớp 10, lớp 11, lớp 12

Các dạng toán và phương pháp giải hóa học là lý thuyết quan trọng mà bất cứ học sinh nào cũng quan tâm khi ôn tập hóa học Trung học phổ thông. Trong nội dung bài viết dưới đây của DINHNGHIA.VN, bạn sẽ tìm thấy những kiến thức hữu ích về các dạng toán và phương pháp giải hóa học 10, 11, 12 một cách chi tiết và cụ thể. Cùng tìm hiểu nhé!.

Các dạng toán và phương pháp giải hóa học 10

Dạng 1: Cho tổng số hạt cơ bản và hiệu số hạt mang điện.

Dạng toán cơ bản cho 1 nguyên tử:

• Gọi tổng số hạt mang điện là S, hiệu là a, ta dễ dàng có công thức sau: 

  Bạn đang đọc: Các dạng toán và Phương pháp giải hóa học lớp 10, lớp 11, lớp 12

  Z = (S + A) : 4

• Căn cứ vào Z ta sẽ xác lập được nguyên tử đó là thuộc nguyên tố hóa học nào .

Với công thức trên ta trọn vẹn hoàn toàn có thể vận dụng cho phân tử, hỗn hợp những nguyên tử Nếu là \ ( M_ { x } Y_ { y } \ ) thì hoàn toàn có thể coi có x nguyên tử M và y nguyên tử Y .
Do đó \ ( x. Z_ { X } + y. Z_ { Y } = ( S_ { pt } + A_ { pt } ) : 4 \ )

Dạng 2: Cho tổng số hạt cơ bản (S)

Với dạng này thì ta cần phải phối hợp thêm những bất đẳng thức :
\ ( 1 \ leq \ frac { N } { Z } \ leq 1,52 \ ) ( với 82 nguyên tố đầu bảng tuần hoàn )
\ ( 1 \ leq \ frac { ( S – 2Z ) } { Z } \ leq 1,52 \ Rightarrow \ frac { S } { 3,52 } \ leq Z \ leq \ frac { S } { 3 } \ )
Thông thường với 1 số nguyên tố đầu độ chênh lệch giữa p, n, không nhiều thường là 1 hoặc 2, nên sau khi chia S cho 3 ta thường chọn luôn giá trị nguyên gần nhất .
Ngoài ra tất cả chúng ta hoàn toàn có thể phối hợp công thức :
S = 2Z + N = Z + ( Z + N ) hay là S = Z + A để chọn nhanh đáp án )

Dạng 3: Xác định một nguyên tố khi biết thành phần 

Đây là dạng toán xác lập một nguyên tố khi biết thành phần nguyên tố trong công thức hợp chất. Để làm tốt dạng toán này tất cả chúng ta cần nhớ 1 số ít điểm như sau :

• Hóa trị cao nhất với oxi của nguyên tố = STT nhóm A .
• Hóa trị với H ( nếu có ) = 8 – hóa trị cao nhất với oxi .
• % khối lượng của A trong hợp chất \ ( A_ { x } B_ { y } \ ) là :
  • % A = \ ( M_ { A }. \ frac { 100 } { M } \ )
• Muốn xác lập nguyên tố đó là nguyên tố nào cần tìm được M = ? .

Dạng 4: Cách viết CTCT của các loại hợp chất vô cơ

• Công thức cấu tạo oxit: Nếu số nguyên tử trong phân tử là 2 số nguyên liên tục : lẻ viết ở giữa, chẵn viết cặp 2 bên .
• Công thức cấu tạo của Axit có oxi
  • Có bao nhiêu H viết bấy nhiêu nhóm H-O -. Nối những nhóm H-O – với nguyên tố thứ 3 ( sắt kẽm kim loại hay phi kim ) ( trừ \ ( H_ { 3 } PO_ { 3 } \ ) )
  • Nếu nguyên tố thứ 3 là sắt kẽm kim loại : so sánh với CTPT còn thiếu bao nhiêu oxi thì thêm bấy nhiêu O = vào nguyên tố thứ 3 .
  • Nếu nguyên tố thứ 3 là phi kim : xét cộng hóa trị của nguyên tố thứ 3 ( = 8 – số nhóm ) thêm O = vào cho đủ hóa trị sau đó so sánh với công thức phân tử còn thiếu bao nhiêu oxi thì thêm bấy nhiêu nối phối trí từ nguyên tố thứ 3 .
• Công thức cấu tạo của muối

Viết công thức cấu trúc của axit trước ( số phân tử axit bằng số gốc axit ). Sau đó thay thế sửa chữa ion \ ( H ^ { + } \ ) bằng ion sắt kẽm kim loại sao cho tương thích với hóa trị của chúng .

• Công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ

Một công thức phân tử có 1 hoặc nhiều công thức cấu trúc bảo vệ cộng hóa trị của C : 4, N : 3, O : 2, H : 1 …

Dạng 5: Phương pháp bảo toàn electron

Định luật bảo toàn electron

• Trongphản ứng oxi hoá – khử, sốmolelectron mà chất khử cho bằng số mol electron mà chất oxi hóa nhận .
• Sử dụng đặc thù này để thiết lập những phương trình liên hệ, giải những bài toán theo chiêu thức bảo toàn electron .

Nguyên tắc khi giải bài toán bảo toàn electron
Ta cần viết 2 sơ đồ : sơ đồ chất khử nhường e – và sơ đồ chất oxi hóa nhận e – .
Một số lưu ý quan trọng: 

• Chủ yếu vận dụng cho bài toán oxi hóa khử ở những chất vô cơ .
• Có thể vận dụng bảo toàn electron cho một phương trình, nhiều phương trình cũng như hàng loạt quy trình .
• Ta cần xác lập một cách đúng mực chất nhường cũng như nhận electron. Nếu như xét cho một quy trình, ta chỉ cần xác lập trạng thái đầu và trạng thái cuối số oxi hóa của nguyên tố, thường sẽ không chăm sóc đến trạng thái trung gian số oxi hóa của nguyên tố .
• Khi ta vận dụng chiêu thức bảo toàn electron thường sử dụng kèm với những chiêu thức bảo toàn khác ( ví dụ như bảo toàn khối lượng, bảo toàn nguyên tố ) .

Dạng 6: Giải bài tập muối sunfua bằng phương pháp quy đổi    

• Phương pháp quy đổitheo định nghĩa chính là giải pháp đưa hỗn hợp nhiều chất về 1 chất hoặc hỗn hợp ít chất hơn. Trong bài tập về muối sunfua người ta thường quy đổi về những nguyên tử lượng tương ứng .
• Vì số chất giảm đi nên số phản ứng phải viết và số ẩn giảm do đó việc giải toán nhanh thuận tiện hơn .
• Khi vận dụng pp quy đổi thì thường nên dùng thêm 3 định luật sau :
• Định luật bảo toàn khối lượng
• Định luật bảo toàn nguyên tố
• Định luật bảo toàn electron
• Nếu quy đổi ra số mol âm thì ta vẫn lấy thông thường .

Dạng 7: Giải bài tập muối sunfua bằng định luật bảo toàn

Các định luật bảo toàn thường vận dụng trong bài tập về muối sunfua là :

• Định luật bảo toàn electron : Tổng số mol e cho = tổng số mol e nhận .
• Định luật bảo toàn nguyên tố : Tổng số mol của một nguyên tố trước phản ứng sẽ bằng tổng số mol của nguyên tố đó sau phản ứng .
• Định luật bảo toàn điện tích : Tổng điện tích trong một hệ được bảo toàn \ ( \ Rightarrow \ ) trong dung dịch tổng số mol điện tích âm bằng tổng số mol điện tích dương .

Lưu ý: Định luật bảo toàn khối lượng thường ít được áp dụng trong các bài tập về muối sunfua.

Dạng 8: \(SO_{2}\) (hoặc \(H_{2}S\)) tác dụng với dung dịch kiềm

Trường hợp : Khí \(SO_{2}\)  tác dụng dung dịch NaOH hoặc KOH
\ ( SO_ { 2 } + NaOH \ rightarrow NaHSO_ { 3 } \ ) ( 1 )
\ ( SO_ { 2 } + 2N aOH \ rightarrow Na_ { 2 } SO_ { 3 } + H_ { 2 } O \ ) ( 2 )
\ ( T \ leq 1 \ ) : tạo muối \ ( NaHSO_ { 3 } \ ) phản ứng ( 1 ), tính theo NaOH
\(1
\ ( T \ geq 2 \ ) : tạo muối \ ( Na_ { 2 } SO_ { 3 } \ ) phản ứng ( 2 ), tính theo \ ( SO_ { 2 } \ )

Trường hợp : Khí \(H_{2}S\) tác dụng dung dịch NaOH hoặc KOH
\ ( H_ { 2 } S + NaOH \ rightarrow NaHS + H_ { 2 } O \ ) ( 1 )
\ ( H_ { 2 } S + 2N aOH \ rightarrow Na_ { 2 } S + 2H _ { 2 } O \ )
\ ( T \ leq 1 \ ) : tạo muối NaHS phản ứng ( 1 ), tính theo \ ( H_ { 2 } S \ )
\(1
\ ( T \ geq 2 \ ) : tạo muối \ ( Na_ { 2 } S \ ) phản ứng ( 2 ), tính theo NaOH .

Dạng 9: Bài tập về tốc độ phản ứng hóa học

Tốc độ phản ứng hóa học được biết đến là độ biến thiên nồng độ của một trong những chất phản ứng hoặc mẫu sản phẩm trong một đơn vị chức năng thời hạn .

• DC: Độ biến thiên nồng độ ( mol / l )
• Dt:Độ biến thiên thời gian ( s )
• x:Hệ số tỉ lượng .

Các yếu tố tác động ảnh hưởng vận tốc phản ứng :

• Nồng độ:Khi tăng nồng độ chất phản ứng, vận tốc phản ứng tăng .
• Áp suất:Đối với phản ứng có chất khí, khi tăng áp suất, vận tốc phản ứng tăng .
• Nhiệt độ:Khi tăng nhiệt độ, vận tốc phản ứng tăng .
• Diện tích bề mặt:Khi tăng diện tích quy hoạnh mặt phẳng chất phản ứng, vận tốc phản ứng tăng .
• Chất xúc tác: Chính là chất làm tăng vận tốc phản ứng, nhưng còn lại sau khi phản ứng kết thúc .

Biểu thức vận tốc phản ứng:
Vận tốc phản ứng có mối quan hệ tỉ lệ thuận với tích nồng độ của những chất tham gia phản ứng, với số mũ chính là thông số hợp thức của những chất tương ứng trong phương trình phản ứng hóa học .
Xét phản ứng : \ ( mA + nB \ rightarrow pC + qD \ )
Biểu thức tốc độ : \ ( v = k [ A ] ^ { m } [ B ] ^ { n } \ )

• k:Hằng số tỉ lệ ( hằng số tốc độ ) .
• [A], [B]:Nồng độ mol của chất A và B .

Dạng 10: Bài tập cân bằng hóa học

Xét phản ứng thuận nghịch : \ ( mA + nB \ rightarrow pC + qD \ )
Vận tốc phản ứng thuận : \ ( v_ { t } = k_ { t } [ A ] ^ { m } [ B ] ^ { n } \ )
Vận tốc phản ứng nghịch : \ ( v_ { n } = k_ { n } [ C ] ^ { p } [ D ] ^ { q } \ )
Khi phản ứng đạt cân đối : \ ( v_ { t } = v_ { n } = k_ { t } [ A ] ^ { m } [ B ] ^ { n } = k_ { n } [ C ] ^ { p } [ D ] ^ { q } \ )
Biết \ ( K_ { cb } \ ) suy ra nồng độ những chất lúc cân đối và ngược lại .

Các dạng toán và phương pháp giải hóa học 11

Dưới đây là những dạng bài tập và chiêu thức giải hóa học lớp 11 .

Dạng 1: Tính nồng độ pH của dung dịch 

1. Dung dịch axit yếu HA

\ ( pH = – \ frac { 1 } { 2 } ( log \, K_ { a } + log \, C_ { a } ) \ ) hoặc \ ( pH = – log \, \ alpha C_ { a } \ )
Trong đó :

• \ ( \ alpha \ ) là độ điện ly
• \ ( K_ { a } \ ) là hằng số phân ly của axit
• \ ( C_ { a } \ ) là nồng độ mol / l của axit ( \ ( C_ { a } \ geq 0,01 M \ ) )

   2. Dung dịch đệm (hỗn hợp gồm axit yếu HA và muối NaA)
\ ( pH = – ( log \, K_ { a } + log \, \ frac { C_ { a } } { C_ { m } } ) \ )
   3. Dung dịch bazơ yếu BOH
\ ( pH = 14 + \ frac { 1 } { 2 } ( log \, K_ { b } + log \, C_ { b } ) \ )

Dạng 2: Kim loại tác dụng với \(HNO_{3}\) dư

1. Tính lượng sắt kẽm kim loại công dụng với \ ( HNO_ { 3 } \ ) dư

\ ( \ sum n_ { KL }. i_ { KL } = \ sum n_ { spk }. i_ { spk } \ )
Trong đó :

• \ ( i_ { KL } \ ) là hóa trị của sắt kẽm kim loại trong muối nitrat
• \ ( i_ { spk } \ ) là số e mà \ ( N ^ { + 5 } \ ) nhận vào

Nếu có Fe tính năng với \ ( HNO_ { 3 } \ ) thì sẽ tạo muối \ ( Fe ^ { 2 + } \ ), không tạo muối \ ( Fe ^ { 3 + } \ ) .
2. Tính khối lượng muối nitrat thu được khi cho hỗn hợp sắt kẽm kim loại công dụng với \ ( HNO_ { 3 } \ ) dư ( loại sản phẩm không có \ ( NH_ { 4 } NO_ { 3 } \ ) )
Công thức :
\ ( m_ { m } = m_ { KL } + 62 \ sum n_ { spk }. i_ { spk } = m_ { KL } + 62 ( 3 n_ { NO } + n_ { NO_ { 2 } } + 8 n_ { N_ { 2 } O } + 10 n_ { N_ { 2 } } ) \ )
3. Tính khối lượng muối nitrat thu được khi cho hỗn hợp sắt và oxit sắt công dụng với \ ( HNO_ { 3 } \ ) dư ( mẫu sản phẩm không có \ ( NH_ { 4 } NO_ { 3 } \ ) )
Công thức :
\ ( m_ { m } = \ frac { 242 } { 80 } ( m_ { hh } + 8 \ sum n_ { spk }. i_ { spk } ) = \ frac { 242 } { 80 } [ m_ { hh } + 8 ( 3 n_ { NO } + n_ { NO_ { 2 } } + 8 n_ { N_ { 2 } O } + 10 n_ { N_ { 2 } } ) ] \ )

• Công thức tính khối lượng muối thu được khi cho hỗn hợp sắt và những oxit sắt công dụng với \ ( HNO_ { 3 } \ ) loãng dư giải phóng khí NO

\ ( m_ { m } = \ frac { 242 } { 80 } ( m_ { hh } + 24 n_ { NO } ) \ )

• Công thức tính khối lượng muối thu được khi hòa tan hỗn hợp sắt và những oxit sắt công dụng với \ ( HNO_ { 3 } \ ) loãng dư giải phóng khí \ ( NO_ { 2 } \ )

\ ( m_ { m } = \ frac { 242 } { 80 } ( m_ { hh } + 8 n_ { NO_ { 2 } } ) \ )
4. Tính số mol \ ( HNO_ { 3 } \ ) tham gia
\ ( n_ { HNO_ { 3 } } = \ sum n_ { spk }. ( i_ { spk } + so \, N_ { trong \, spk } ) = 4 n_ { NO } + 2 n_ { NO_ { 2 } } + 12 n_ { N_ { 2 } } + 10 n_ { N_ { 2 } O } + 10 n_ { NH_ { 4 } NO_ { 3 } } \ )

Dạng 3: Tính khối lượng kim loại ban đầu trong bài toán oxi hóa 2 lần

\ ( R + O_ { 2 } \ rightarrow \ ) hỗn hợp A ( R dư và oxit của R ) \ ( \ rightarrow R ( NO_ { 3 } ) _ { n } + H_ { 2 } O \ ) + mẫu sản phẩm khử
Công thức :
\ ( m_ { R } = \ frac { M_ { R } } { 80 } ( m_ { hh } + 8. \ sum n_ { spk }. i_ { spk } ) = \ frac { M_ { R } } { 80 } [ 3 n_ { NO } + n_ { NO_ { 2 } } + 8 n_ { N_ { 2 } O } + 10 n_ { N_ { 2 } } ) ] \ )
Công thức tính khối lượng sắt đã dùng khởi đầu, biết oxi hóa lượng sắt này bằng oxi được hỗn hợp rắn X. Hòa tan hết X với \ ( HNO_ { 3 } \ ) đặc, nóng giải phóng khí \ ( NO_ { 2 } \ )
\ ( m_ { Fe } = \ frac { 56 } { 80 } ( m_ { hh } + 8 n_ { NO_ { 2 } } ) \ )

Dạng 4: \(H_{3}PO_{4}\) tác dụng với dung dịch NaOH

Ta có phương trình phản ứng :

• \ ( H_ { 3 } PO_ { 4 } + NaOH \ rightarrow NaH_ { 2 } PO_ { 4 } + H_ { 2 } O \ )
• \ ( H_ { 3 } PO_ { 4 } + 2N aOH \ rightarrow Na_ { 2 } HPO_ { 4 } + 2H _ { 2 } O \ )
• \ ( H_ { 3 } PO_ { 4 } + 3N aOH \ rightarrow Na_ { 3 } PO_ { 4 } + 3H _ { 2 } O \ )

Đặt \ ( \ frac { n_ { OH ^ { – } } } { n_ { H_ { 3 } PO_ { 4 } } } = x \ )
Nếu như :

• \ ( x \ leq 1 \ rightarrow H_ { 2 } PO_ { 4 } ^ { – } \ )
• \ ( x = 2 \ rightarrow HPO_ { 4 } ^ { 2 – } \ )
• \ ( 1 < x < 2 \ rightarrow H_ { 2 } PO_ { 4 } ^ { - }, HPO_ { 4 } ^ { 2 - } \ )
• \ ( 2 < x < 3 \ rightarrow HPO_ { 4 } ^ { 2 - }, PO_ { 4 } ^ { 3 - } \ )
• \ ( x \ geq 3 \ rightarrow PO_ { 4 } ^ { 3 – } \ )

Dạng 5: Muối cacbonat tác dụng với dung dịch axit

• Muối cacbonat + dd HCl \ ( \ rightarrow \ ) Muối clorua + \ ( CO_ { 2 } + H_ { 2 } O \ )

\ ( m_ { m \, clorua } = m_ { m \, cacbonat } + ( 71-60 ) n_ { CO_ { 2 } } \ )

• Muối cacbonat + \ ( H_ { 2 } SO_ { 4 } \ ) loãng \ ( \ rightarrow \ ) Muối sunfat + \ ( CO_ { 2 } + H_ { 2 } O \ )

\ ( m_ { m \, sunfat } = m_ { m \, cacbonat } + ( 96-60 ) n_ { CO_ { 2 } } \ )

Dạng 6: Bài tập đốt cháy hiđrocacbon

Số C = \ ( \ frac { n_ { CO_ { 2 } } } { n_ { A } } \ )
Số H = \ ( \ frac { 2 n_ { H_ { 2 } O } } { n_ { A } } \ )
\ ( n_ { ankan \, ( ancol ) } = n_ { H_ { 2 } O } – n_ { CO_ { 2 } } \ )
\ ( n_ { ankin } = n_ { CO_ { 2 } } – n_ { H_ { 2 } O } \ )
Lưu ý: A là \(C_{x}H_{y}\) hoặc \(C_{x}H_{y}O_{z}\) mạch hở, khi cháy cho: \(n_{CO_{2}} – n_{H_{2}O} = k.n_{A}\) thì A có số \(\pi = (k+1)\).

Dạng 7: Bài tập tính số đồng phân Hiđrocacbon

Tính số đồng phân của ankan

Số đồng phân của \ ( C_ { n } H_ { 2 n + 2 } = 2 n – 4 + 1 \, ( 3 < n < 7 ) \ )

Tính số đồng phân của RH thơm, đồng đẳng benzen

Xem thêm: Giới hạn hàm số – Cách xử lý các dạng vô định

Số đồng phân của \ ( C_ { n } H_ { 2 n – 6 } = ( n – 6 ). 2 \, ( 6 < n < 10 ) \ )

Dạng 8: Bài tập về phản ứng thế halogen với công thức hóa 11

Các công thức hóa 11về phản ứng thế monohalogen củaankan

\ ( C_ { n } H_ { 2 n + 2 } + X_ { 2 } \ rightarrow C_ { n } H_ { 2 n + 1 } X + HX \ )

Các công thức hóa học lớp 11 về phản ứng tách của ankan

Ankan X \ ( \ rightarrow \ ) Hỗn hợp Y ( Hiđrocacbon ; \ ( H_ { 2 } \ ) )

• Theo định luật bảo toàn khối lượng :

Khối lượng ankan khởi đầu = khối lượng hỗn hợp sau phản ứng .
\ ( \ Leftrightarrow m_ { x } = m_ { y } \ )
\ ( n_ { H_ { 2 } } = n_ { x } = n_ { y } \ )

• Công thức tính nhanh hiệu suất của phản ứng tách .

H % = ( Mx / My – 1 ). 100 %

Các công thức hóa học lớp 11 giải bài tập phản ứng cộng

• Phương trình tổng quát :

\ ( C_ { n } H_ { 2 n + 2 } + kH_ { 2 } \ rightarrow C_ { n } H_ { 2 n + 2 } \ )
\ ( C_ { n } H_ { 2 n + 2-2 k } + kBr_ { 2 } \ rightarrow C_ { n } H_ { 2 n + 2-2 k } Br_ { 2 k } \ )

• Số mol \ ( H_ { 2 } \ ) và số mol \ ( Br_ { 2 } \ ) phản ứng bằng số mol link \ ( \ pi \ ) ( Anken / ankin / ankađien )

\ ( n_ { \ pi } = n_ { Br_ { 2 } \, pu } = n_ { H_ { 2 } \, pu } \ )

• Theo định luật bảo toàn khối lượng

Khối lượng trước phản ứng = khối lượng sau phản ứng

• Số mol hỗn hợp giảm bằng số mol \ ( H_ { 2 } \ ) tham gia phản ứng

\ ( n_ { hh \, truoc } – n_ { hh \, sau } = n_ { H_ { 2 } \, pu } \ )
Khối lượng bình brom tăng = khối lượng anken / ankin / ankađien .

Dạng 9: Bài tập về phản ứng của ankin có liên kết ba đầu mạch 

Bài tập về phản ứng của ankin có link ba đầu mạch với dung dịch \ ( AgNO_ { 3 } / NH_ { 3 } \ )
\ ( R-C \ equiv CH + AgNO_ { 3 } + NH_ { 3 } \ rightarrow R-C \ equiv CAg ^ { + } NH_ { 4 } NO_ { 3 } ( R \ neq H ) \ )
Số mol ankin = số mol kết tủa
Khối lượng kết tủa = \ ( m_ { ankin } + 107 n_ { Ag ^ { + } } \ )
Hay : \ ( n_ { Ag ^ { + } } = \ frac { m_ { ket \, tua } – m_ { ankin } } { 107 } \ )

Các dạng toán và phương pháp giải hóa học lớp 12

Dạng 1: Tính số đồng phân của một số hợp chất hữu cơ

• Ancol no, đơn chức

Số đồng phân của ancol đơn chức, no = \ ( 2 ^ { n-2 } \ )

• Andehit đơn chức, no

Số đồng phân của anđehit đơn chức, no = \ ( 2 ^ { n-3 } \ )

• Este no, đơn chức

Số đồng phân của este đơn chức, no = \ ( 2 ^ { n-2 } \ )

• Amin đơn chức, no

Số đồng phân của amin đơn chức, no = \ ( 2 ^ { n-1 } \ )

• Este đơn chức, no

\ ( \ frac { ( n-1 ) ( n-2 ) } { 2 } \ )

• Xeton đơn chức, no

\ ( \ frac { ( n-2 ) ( n-3 ) } { 2 } \ )

Dạng 2: Bài toán đốt cháy este

• CTTQ este:\ ( C_ { n } H_ { 2 n + 2-2 k – 2 x } O_ { 2 x } \ )
• PT tổng quát

\ ( C_ { n } H_ { 2 n + 2-2 k – 2 x } O_ { 2 x } + \ frac { 3 n + 1 – k-3x } { 2 } O_ { 2 } \ rightarrow nCO_ { 2 } + ( n + 1 – k-x ) H_ { 2 } O \ )

• Trường hợp este no, đơn chức

\ ( C_ { n } H_ { 2 n } O_ { 2 } + \ frac { 3 n – 2 } { 2 } O_ { 2 } \ rightarrow nCO_ { 2 } + nH_ { 2 } O \ )
\ ( \ Rightarrow n_ { H_ { 2 } O } = n_ { CO_ { 2 } }, n_ { este } = 1,5 n_ { CO_ { 2 } } – n_ { O_ { 2 } } \ )

Dạng 3: Thủy phân este

Với este đơn chức

• Trong phản ứng thủy phân este đơn chức thì tỉ lệ \ ( n_ { NaOH } : n_ { este } = 1 : 1 \ ). Riêng phản ứng thủy phân este của phenol thì tỉ lệ là \ ( n_ { NaOH } : n_ { este } = 2 : 1 \ )
• Phản ứng thủy phân este thu được anđehit thì este phải có công thức là RCOOCH = CH-R ’ .
• Phản ứng thủy phân este thu được xeton thì este phải có công thức là RCOOC ( R ’ ’ ) = CH-R ’ .
• Este hoàn toàn có thể tham gia phản ứng tráng gương thì phải có công thức là HCOOR .
• Este sau khi thủy phân cho loại sản phẩm có năng lực tham gia phản ứng tráng gương thì phải có công thức là HCOOR hoặc RCOOCH = CH-R ’ .
• Nếu thủy phân este trong môi trường tự nhiên kiềm mà đề bài cho biết : “ … Sau khi thủy phân trọn vẹn este, cô cạn dung dịch được m gam chất rắn ” thì trong chất rắn thường có cả NaOH hoặc KOH dư .
• Nếu thủy phân este mà khối lượng những chất tham gia phản ứng bằng khối lượng của mẫu sản phẩm tạo thành thì este đem thủy phân là este vòng .

    Với este đa chức

• Trong phản ứng thủy phân este đa chức thì tỉ lệ \ ( n_ { NaOH } : n_ { este } > 1 \ )
• Nếu T = 2 Este có 2 chức, T = 3 Este có 3 chức …
• Este đa chứchoàn toàn có thể tạo thành bởi ancol đa chức và axit đơn chức ; ancol đơn chức và axit đa chức ; cả axit và ancol đều đa chức ; hợp chất tạp chức với những axit và ancol đơn chức .

Dạng 4: Xác định chỉ số xà phòng hóa, chỉ số axit, chỉ số iot của chất béo

• Số miligam KOH dùng để trung hòa lượng axit tự do trong 1 gam chất béo gọi là chỉ số axit của chất béo
• Chỉ số xà phòng của chất béo : là số miligam KOH cần để xà phòng hóa triglixerit ( tức chất béo ) và trung hòa axit béo tự do trong gam chất béo .
• Chỉ số iot : là số gam iot hoàn toàn có thể cộng vào 100 gam lipit. Chỉ số này dùng để nhìn nhận mức độ không no của lipit

Dạng 5: Phản ứng tráng bạc của glucozơ

Phản ứng tráng bạc của glucozơ :
\ ( CH_ { 2 } OH [ CHOH ] _ { 4 } + 2 [ Ag ( NH_ { 3 } ) _ { 2 } ] OH \ overset { t ^ { \ circ } } { \ rightarrow } CH_ { 2 } OH [ CHOH ] _ { 4 } COONH_ { 4 } + 2A g + 3NH _ { 3 } + H_ { 2 } O \ )
Do phân tử glucozo có một nhóm CHO \ ( \ Rightarrow \ ) tỉ lệ 1 glucozo \ ( \ rightarrow \ ) 2A g

• Trong thiên nhiên và môi trường bazơ Fructozơ chuyển thành glucozơ nênfructozơcũng bị oxi hóa bởi phức bạc – amoniac ( phản ứng tráng bạc ) .
• Tương tự mantozo cũng tạo Ag với tỉ lệ 1 : 2 tương ứng .

Dạng 6: Phản ứng trùng hợp polime

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng để tính khối lượng polime khi biết lượng monome và hệ số trùng hợp n:
n = khối lượng polime : khối lượng monome .

Dạng 7: Tính hiệu suất phản ứng trùng hợp polime

Ví dụ: PVC được sản xuất từ khí thiên nhiên theo sơ đồ phản ứng cho dưới đây trong đó có ghi chú hiệu suất của mỗi giai đoạn sản xuất. Tính thể tích khí thiên nhiên (chứa 95% \(CH_{4}\) và 5% các tạp chất trơ khác theo thể tích) ở điều kiện tiêu chuẩn cần để sản xuất được 10 tấn PVC.

Cách giải:
Số mắt xích PVC là \ ( \ frac { 10000 } { 62,5 } \, ( kmol ) \ )
Số mol \ ( CH_ { 4 } \ ) theo lí thuyết là \ ( \ frac { 2.10000 } { 62,5 } \, ( kmol ) \ )
Số mol \ ( CH_ { 4 } \ ) theo thực tiễn cần là :
\ ( 2. \ frac { 10000 } { 62,5 }. \ frac { 100 } { 40 }. \ frac { 100 } { 90 } = 493,83 \, ( kmol ) \ )
Thể tích khí thiên nhiên ( đktc ) cần lấy là : \ ( 493,83. 22,4. \ frac { 100 } { 95 } = 11644 \, m ^ { 3 } \ )

Dạng 8: Các bài toán về kim loại

1. Phương pháp bảo toàn khối lượng

Phương pháp bảo toàn khối lượng được phát biểu như sau: Tổng khối lượng của các chất tham gia phản ứng hóa học sẽ bằng tổng khối lượng các sản phẩm.

     2. Phương pháp tăng giảm khối lượng

Phương pháp tăng giảm khối lượng được phát biểu như sau: Dựa vào sự tăng giảm khối lượng khi chuyển từ 1 mol chất A thành 1 hoặc nhiều mol chất B (có thể qua nhiều giai đoạn trung gian) thì ta có thể tính được số mol của các chất và ngược lại

    3. Phương pháp sơ đồ đường chéo

Phương pháp đường chéo trong hóa học được phát biểu như sau: 

• Thường vận dụng trong những bài tập hỗn hợp 2 chất khí, trộn lẫn 2 dung dịch, hỗn hợp 2 muối khi biết nồng độ Xác Suất của dung dịch ( C % ) hoặc phân tử khối trung bình .
• Đối với bài toán có hỗn hợp 2 chất khử, biết phân tử khối trung bình cũng nên vận dụng chiêu thức sơ đồ chéo để tính số mol từng khí .

    4. Phương pháp nguyên tử khối trung bình
Trong những bài tập có hai hay nhiều chất có cùng thành phần hóa học, phản ứng tương tự như nhau hoàn toàn có thể thay chúng bằng một chất có công thức chung, như vậy việc thống kê giám sát sẽ rút gọn được số ẩn .

• Khối lượng phân tử trung bình của một hỗn hợp là khối lượng của 1 mol hỗn hợp đó .

\ ( \ bar { M } _ { hh } = \ frac { m_ { hh } } { n_ { hh } } \ )
\ ( M_ { Min } < \ bar { M } < M_ { Max } \ )

• Sau khi được giá trị \ ( \ bar { M } \ ), để tính khối lượng của mỗi chất trong hỗn hợp cũng vận dụng giải pháp sơ đồ chéo :

    5. Phương pháp bảo toàn electron

• Phương pháp này thường được vận dụng nhằm mục đích giải những bài tập có nhiều quy trình oxi hóa khử xảy ra ( nhiều phản ứng hoặc phản ứng tạo ra nhiều mẫu sản phẩm hoặc phản ứng qua nhiều tiến trình ) .
• Ta chỉ cần viết những quy trình nhường, nhận electron của những nguyên tố trong những hợp chất, sau đó lập phương trình tổng số mol electron nhường = tổng số mol electron nhận .

    6. Phương pháp bảo toàn nguyên tố
Trong những phản ứng hóa học thì số mol nguyên tử của những nguyên tố được bảo toàn trước và sau phản ứng .
    7. Phương pháp viết phản ứng dưới dạng rút gọn
Khi giải những bài toán có phản ứng của dung dịch hỗn hợp nhiều chất ( dung dịch gồm 2 axit, 2 bazơ, … ) thì để tránh viết nhiều phương trình phản ứng, đơn thuần thống kê giám sát ta cần viết phương trình ion rút gọn .

Dạng 9: Bài tập nhận biết các chất

Phản ứng nhận ra phải là phản ứng đặc trưng, tức là phản ứng xảy ra :

• Nhanh ( phản ứng xảy ra tức thời ) .
• Nhạy ( một lượng nhỏ cũng phát hiện được ) .
• Dễ triển khai ( điều kiện kèm theo nhiệt độ, áp suất thấp ) .
• Phải có tín hiệu, hiện tượng kỳ lạ dễ quan sát ( tạo kết tủa, hòa tan kết tủa, đổi khác màu, sủi bọt khí, có mùi, … ). Không được dùng phản ứng không có tín hiệu, hiện tượng kỳ lạ dễ phân biệt .

Cách trình bày bài tập nhận biết các chất hóa học như sau: 

• Bước 1: Trích mẫu thử từ hóa chất cần phân biệt .
• Bước 2:Chọn thuốc thử ( tùy theo nhu yếu của đề bài ; thuốc thử tùy chọn không hạn chế, hay hạn chế, hoặc không dùng thuốc thử bên ngoài, … ) .
• Bước 3:Cho thuốc thử vào mẫu thử, trình diễn hiện tượng kỳ lạ quan sát được ( miêu tả hiện tượng kỳ lạ xảy ra ) rút ra Tóm lại đã phân biệt được hóa chất nào .
• Bước 4:Viết phương trình phản ứng xảy ra khi phân biệt .

Dạng 10: Các bài toán về chuẩn độ axit bazơ, chuẩn độ oxi hóa khử

Phương pháp chuẩn độ trung hòa (chuẩn độ axit – bazơ)

• Ta sử dụng những dung dịch kiềm ( NaOH hoặc KOH ) đã biết đúng chuẩn nồng độ làm dung dịch chuẩn để chuẩn độ những dung dịch axit và dùng những dung dịch axit mạnh ( \ ( HCl, HNO_ { 3 }, H_ { 2 } SO_ { 4 } \ ) ) đã biết đúng chuẩn nồng độ làm dung dịch chuẩn để độ những dung dịch bazơ .
• Để nhận ra điểm tương tự ( thời gian dung dịch chuẩn vừa phản ứng hết với dung dịch cần xác lập ) của phản ứng chuẩn độ trung hòa, người ta dùng chất thông tư axit – bazơ ( hay chỉ thi pH, là những axit yếu có sắc tố đổi khác theo pH ) .

Với mỗi phản ứng chuẩn độ đơn cử người ta chọn những chất thông tư nào có khoảng chừng đổi màu trắng hoặc rất sát điểm tương tự .
Chuẩn độ oxi hóa khử bằng phương pháp pemanganat

• Chuẩn độ oxi hóa – khử ( chiêu thức pemangant ) : được dùng để chuẩn độ dung dịch của những chất khử ( Ví dụ : \ ( Fe ^ { 2 + }, H_ { 2 } O_ { 2 }, H_ { 2 } C_ { 2 } O_ { 4 } \ ), … ) trong môi trường tự nhiên axit mạnh ( thường dùng dung dịch \ ( H_ { 2 } SO_ { 4 } \ ) loãng ), khi đó \ ( MnO_ { 4 } ^ { – } \ ) bị khử về \ ( Mn ^ { 2 + } \ ) không màu .

\ ( MnO_ { 4 } ^ { – } + 8H ^ { + } + 5 e \ rightarrow Mn ^ { 2 + } + 4H _ { 2 } O \ )

• Trong giải pháp này chất thông tư chính là \ ( MnO_ { 4 } ^ { – } \ ) vì ion \ ( Mn ^ { 2 + } \ ) không màu do đó khi dư một giọt \ ( MnO_ { 4 } ^ { – } \ ) dung dịch từ không màu chuyển sang màu hồng rất rõ giúp ta kết thúc chuẩn độ .

Trên đây, DINHNGHIA.VN đã giúp bạn tổng hợp kiến thức về các dạng toán và phương pháp giải hóa học 10, 11, 12. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức thú vị trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu về chủ đề các dạng toán và phương pháp giải hóa học. Chúc bạn luôn học tập tốt!. 
Tìm hiểu thêm qua bài giảng Tổng hợp bài tập kim chỉ nan Hóa hữu cơ dưới đây :

(Nguồn: www.youtube.com)
Tìm hiểu thêm qua bài giảng Tổng hợp lý thuyết bài tập Hóa Vô cơ dưới đây :

(Nguồn: www.youtube.com)

Rate this post

Please follow and like us :

Source: https://vietsofa.vn
Category : Góc học tập