Cách giải bài tập về Chất béo cực hay, chi tiết

Bài giảng: Bài toán thủy phân Este, chất béo – Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

    Chất béo (lipit) thuộc loại este nên cũng tham gia phản ứng đặc trưng của este như phản ứng thủy phân (trong mối trường axit hay trong môi trường kiềm). Ngoài ra với lipit không no còn có phản ứng cộng như công H2, cộng Iôt…

Ví dụ minh họa

Bài 1: Thủy phân hoàn toàn 444 gam một lipit thu được 46 gam glixerol (glixerin)và hai loại axit béo. Xác định công thức của hai loại axit béo đó.

Hướng dẫn:
Ta có : nglixerol = 46/92 = 0,5 ( mol )
    Gọi công thức của lipit có dạng:

    Phản ứng:

Mà : MC17H35 – = 239 ; MC17H33 – = 237
MC15H33 – = 213 ; MC15H31 – = 211
Kết hợp với ( * ) ⇒ cặp nghiệm thích hợp : C17H35 – và C17H33 –
Bài 2: 10,4 gam hỗn hợp X gồm axit axetic và etyl axetat tác dụng vừa đủ với 150 gam dung dịch natri hidroxit 4%. Xác định thành phần phần trăm theo khối lượng của etyl axetat trong hỗn hợp ban đầu.

Hướng dẫn:
Gọi A là số mol của CH3COOH và b là số mol của CH3COOC2H5
Ta có : nNaOH = ( 4 * 150 ) / ( 100 * 40 ) = 0,15 ( mol )

    Theo đề bài, ta có hệ phương trình:
Giải hệ phương trình, ta được : a = 0,1 ; b = 0,05
Vậy : % mCH3COOC2H5 = 0,05. 88/10, 4. 100 % = 42,3 %
Bài 3: Thủy phân chất béo glixerol tristearat (C17H35COO)3C3H5 cần dùng 1,2 kg NaOH. Biết hiệu suất phản ứng là 80%. Khối lượng glixerol thu được là:
A. 8,100 kg
B. 0.750 kg
C. 0,736 kg
D. 6,900 kg
Hướng dẫn:
( C17H35COO ) 3C3 H5 + 3N aOH → 3C17 H35COONa + C3H5 ( OH ) 3 ( 1 )
Ta có : nNaOH = 1,2 / 40 = 0,03 ( kmol )
Từ ( 1 ) ⇒ nC3H5 ( OH ) 3 = 1/3 nNaOH = 0,01 ( kmol )
⇒ mC3H5 ( 0H ) 3 = 0,01 x 92 = 0,92 ( kg )
Vì H = 80 % ⇒ mC3H5 ( 0H ) 3 thực tiễn = 0,92 x 80/100 = 0,736 ( kg )
Đáp án C

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Cần bao nhiêu kg chất béo chứa 89% khối lượng tristearin (còn 11% tạp chất trơ bị loại bỏ trong quá trình nấu xà phòng) để sản xuất được 1 tấn xà phòng chứa 72% khối lượng natri stearate.
A. 702,63 g B. 789,47 g C. 704,84 g D. 805,46 g
Hiển thị đáp án
Đáp án: B
( C17H35COO ) 3C3 H5 + 3N aOH → 3C17 H35COONa + C3H5 ( OH ) 3

Khối lượng chất béo là : 702,63. ( 100 / 89 ) = 789,47 ( kg )
Bài 2: Một loại mỡ chứa 50% olein (glixerol trioleat) 30% panmitin (glixerol tripanmitat) và 20% stearin (glixerol tristearat). Viết phương trình phản ứng điều chế xà phòng từ loại mỡ trên. Tính khối lượng xà phòng và khối lượng glixerol thu được từ 100kg mỡ đó. Giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn.
A. 102,3 g và 23,4 g B. 213 g và 11 g
C. 103,2 g và 10,7 g D. 224 g và 32 g
Hiển thị đáp án
Đáp án: C
Phản ứng .

Trong hỗn hợp 100 kg mỡ có : 50 kg olein ; 30 kg panmitin và 20 kg sterin .
Khối lượng xà phòng thu được :

    Khối lượng glixerol thu được:

Bài 3: Thuỷ phân hoàn toàn 10 gam một lipit trung tính cần 1,68 gam KOH. Từ 1 tấn lipit trên có thể điều chế được bao nhiêu tấn xà phòng natri loại 72%.
A. 1,428
B. 1,028
C. 1,513
D. 1,628
Hiển thị đáp án
Đáp án: A
Theo đề bài ⇒ Thủy phân 10 g lipid cần nNaOH = nKOH = 1,68 / 56 = 0,03 mol
⇒ Thủy phân 1 tấn lipid cần nNaOH = 3000 mol
⇒ nC3H5 ( OH ) 3 = 1/3. nNaOH = 1000 mol
BTKL ⇒ mxà phòng = 106 + 3000.40 – 1000.92 = 1028000 = 1,028 tấn
⇒ m xà phòng 72 % = 1,028 / 0,72 = 1,428 tấn
Bài 4: Giả sử một chất béo có công thức:
Muốn điều chế 20 kg xà phòng từ chất béo này thì cần dùng bao nhiêu kg chất béo này để tính năng với dung dịch xút ? Coi phản ứng xảy ra trọn vẹn .
A. 19,37 kg chất béo
B. 21,5 kg
C. 25,8 kg
D. Một trị số khác
Hiển thị đáp án
Đáp án: A
Giả sử ta cần x mol chất béo đó

Bảo toàn khối lượng ⇒ 860 x + 3 x. 40 = mxà phòng + x. 92
Mà mxà phòng = 20 000 g ⇒ x = 22,522
⇒ mchất béo = 22,522. 860 = 19,37. 103 ( g ) = 19,37 kg
Bài 5: Câu nào sau đây đúng? Dầu mỡ động thực vật và dầu bôi trơn máy:
A. Khác nhau trọn vẹn
B. Giống nhau trọn vẹn
C. Chỉ giống nhau về đặc thù hóa học .
D. Đều là lipit .
Hiển thị đáp án
Đáp án: A
Dầu mỡ động thực vật là các trieste, còn dầu mỡ bôi trơn máy là các ankan cao phân tử. Chúng trọn vẹn khác nhau .
Bài 6: Câu nào sau đây sai?
A. Lipit là một loại chất béo
B. Lipit có trong tế bào sống
C. Lipit không hòa tan trong nước
D. Lipit là một loại este phức tạp
Hiển thị đáp án
Đáp án:A
Lipit gồm có các chất béo, sáp, steroid, phospholipid …

Bài giảng: Tổng hợp bài tập Este – Lipit – Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)
Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 12 có trong đề thi THPT Quốc gia khác :

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm miễn phí ôn thi THPT Quốc Gia tại khoahoc.vietjack.com

este-lipit.jsp

Source: https://vietsofa.vn
Category : Góc học tập