ROE là gì? Cách tính và ứng dụng (HIỆU QUẢ NHẤT) – GoValue

Một công ty tuyệt vời không nhất thiết phải là công ty lớn nhất, mà đó là công ty đem lại nhiều giá trị nhất cho cổ đông .

Trong dài hạn, giá trị cổ đông nhận được nhờ vào rất lớn vào hiệu suất cao sử dụng vốn của doanh nghiệp .
Khi nhìn nhận mức độ hiệu suất cao sử dụng vốn, chỉ số ROE luôn là một trong những chỉ số tiên phong, quan trọng nhất mà tôi sử dụng .
Hơn thế nữa, Chỉ số ROE còn giúp bạn nhận diện lợi thế cạnh tranh bền vững của doanh nghiệp so với những đối thủ khác trong ngành.

Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn một cách khá đầy đủ nhất về ý nghĩa, cách tính và vận dụng chỉ số ROE khi nghiên cứu và phân tích doanh nghiệp ( và cả trong góp vốn đầu tư sàn chứng khoán ) .

Chỉ số ROE là gì?

Return On Equity ( ROE ) hay doanh thu trên vốn chủ sở hữu là chỉ số đo lường và thống kê mức độ hiệu suất cao của việc sử dụng vốn chủ sở hữu trong doanh nghiệp .

Chỉ số ROE phản ánh cả chỉ tiêu về doanh thu, được biểu lộ trên Báo cáo Kết quả kinh doanh thương mại ( KQKD ) và chỉ tiêu vốn chủ sở hữu trung bình, trên Bảng cân đối kế toán .
Nếu nghiên cứu và phân tích kỹ, sẽ có rất nhiều thông tin mê hoặc về KQKD cũng như bức tranh kinh tế tài chính của doanh nghiệp ẩn sau chỉ số này .
Nhưng trước hết, hãy cùng tôi tìm hiểu và khám phá cách tính chỉ số ROE .

Cách xác định chỉ số ROE

Công thức tổng quát :

Trong bài viết này GoValue sẽ trình làng những bạn 2 cách xác lập chỉ số ROE .

Tính chỉ số ROE trực tiếp thông qua báo cáo tài chính

Bạn hoàn toàn có thể thuận tiện đo lường và thống kê chỉ số ROE từ Báo cáo kinh tế tài chính ( BCTC ) của doanh nghiệp, được công bố định kỳ hàng quý và hàng năm .
Ví dụ : Tính chỉ số ROE của Tổng công ty hàng không Nước Ta ( HVN ) năm 2018

Bước 1: Xác định chỉ tiêu Lợi nhuận sau thuế

Trên báo cáo giải trình tác dụng hoạt động giải trí kinh doanh thương mại, ta lấy doanh thu sau thuế của HVN năm 2018 là 2,598 tỷ đồng .

Bước 2: Xác định chỉ tiêu Vốn chủ sở hữu bình quân

Chỉ tiêu LNST phản ánh tác dụng kinh doanh thương mại của cả năm 2018 .
Do đó, nếu chỉ lấy VCSH tại thời gian 31.12.2018, sẽ không phản ánh đúng thực chất đổi khác về vốn của công ty trong cả một năm .
Ở bước này, ta sử dụng VCSH đầu kỳ và cuối kỳ để tính VCSH trung bình cho cả năm 2018 theo công thức sau đây :

Bước 3: Tính chỉ số ROE

Việc còn lại bạn chỉ cần thay số liệu vào công thức :

Lấy chỉ số ROE qua những nguồn dữ liệu có sẵn

Để thuận tiện hơn, ngoài cách tự tính, bạn hoàn toàn có thể sử dụng trực tiếp tài liệu của những công ty sàn chứng khoán .
GoValue lấy ví dụ về việc dùng bộ tài liệu trên website của CTCK Tân Việt .

Các công ty sàn chứng khoán thường tính sẵn những chỉ số kinh tế tài chính, bạn chỉ cần lấy những số liệu này từ Website của họ .

Ý nghĩa của chỉ số ROE

Chỉ số ROE cho bạn thấy :
Với 1 đồng vốn chủ sở hữu bỏ ra thì doanh nghiệp sẽ thu về bao nhiêu đồng doanh thu .
Một doanh nghiệp có chỉ số ROE không thay đổi ở mức cao, hoàn toàn có thể được xem như một tín hiệu cho thấy vốn được sử dụng hiệu suất cao .
Tuy nhiên, để hoàn toàn có thể Tóm lại chỉ số này cao hay thấp, bao nhiêu là hài hòa và hợp lý ( tốt hay xấu ), bạn cần phải nghiên cứu và phân tích sâu hơn .
Cụ thể :
Chỉ số ROE của 1 doanh nghiệp là cao hay thấp sẽ nhờ vào tương đối ( relative ) vào mức độ trung bình của ngành nghề mà doanh nghiệp đó đang hoạt động giải trí .
Chẳng hạn, với ngành mang tính phòng thủ cao như ngành Hàng tiêu dùng sẽ có chỉ số ROE thường thì sẽ ở mức 15.4 % .
Hay với với ngành Công nghệ thông tin, có quy mô gia tài tương đối nhỏ so với lệch giá thì chỉ số ROE trung bình vào lúc 22 % hoặc lớn hơn .

Cách sử dụng chỉ số ROE trong thực tế

Về cơ bản, bạn hoàn toàn có thể ứng dụng chỉ số ROE để hiểu rõ rất nhiều yếu tố bên trong doanh nghiệp .
Dưới đây là video hướng dẫn sử dụng chỉ số ROE :

Sử dụng chỉ số ROE để lựa chọn doanh nghiệp thông qua đánh giá tốc độ tăng trưởng

Tốc độ tăng trưởng của công ty :

g = ROE x Tỷ lệ tái đầu tư

Trong đó :

• g: là tốc độ tăng trưởng của công ty (%).
• ROE: là tỷ lệ giữa lợi nhuận của công ty trên vốn chủ sở hữu bình quân.
• Tỷ lệ tái đầu tư (Retention ratio): Là tỷ lệ phần trăm lợi nhuận được công ty giữ lại để tái đầu tư sau khi chi trả cổ tức cho cổ đông.

Tỷ lệ tái đầu tư = ( 1 – Tỷ lệ chi trả cổ tức )
Ví dụ :
Một công ty A có ROE = 10 %. Tỷ lệ chi trả cổ tức đều đặn hằng năm 20 % trên tổng doanh thu .
Nói những khác, công ty dành 80 % doanh thu để tái đầu tư. Sẽ có :
g = 10 % x ( 1 – 20 % ) = 8 %
Tương tự công ty B có ROE = 10 %. Tỷ lệ chi trả cổ tức hằng năm 40 % .
g = 10 % x ( 1 – 40 % ) = 6 %
Lưu ý:
Bạn nên thận trọng trong việc giả định về Retention ratio và ROE trong dài hạn .
So sánh này cho thấy, CP A mê hoặc hơn CP B trong dài hạn do có vận tốc tăng trưởng cao hơn .
Nhưng nếu bạn ưa thích một CP có tỷ suất chi trả cố tức cao, hãy xem xét CP B khi gật đầu hi sinh vận tốc tăng trưởng .
Tuy nhiên giải pháp này chỉ bổ trợ góc nhìn từ chỉ số ROE, không có ý nghĩa Tóm lại .
Bạn nên phối hợp với những chỉ số khác, trước khi đưa ra quyết định hành động góp vốn đầu tư của mình .

Sử dụng chỉ số ROE để đánh giá khả năng tạo ra giá trị cho cổ đông

Như đã đề cập ở phần mở màn, giá trị mà cổ đông nhận được phụ thuộc vào rất lớn vào hiệu suất cao sử dụng vốn của doanh nghiệp .
So sánh ROE với ngân sách sử dụng vốn cổ đông ( Cost of equity – Ke ) là cách tôi thường sử dụng .
Khi góp vốn đầu tư vào một ngành rủi ro đáng tiếc, nhà đầu tư thường nhu yếu một khoản “ premium ”, dẫn tới ngân sách sử dụng vốn lớn hơn .
Khi tỷ suất lợi nhuận nhuận trên vốn chủ sở hữu nhỏ hơn ngân sách sử dụng vốn cổ đông ( ROE < Ke ), chứng tỏ doanh nghiệp đang hoạt động giải trí kém hơn kì vọng . Hãy chắc như đinh rằng doanh nghiệp hoàn toàn có thể cải tổ tình hình. Nếu không, bạn đang là người chịu thiệt khi giữ CP của doanh nghiệp này . trái lại, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu lớn hơn ngân sách sử dụng vốn cổ đông ( ROE > Ke ), cho thấy doanh nghiệp đang hoạt động giải trí tốt vượt ngoài mong đợi của cổ đông góp vốn .

Sử dụng chỉ số ROE để nhận diện doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững

Các doanh nghiệp đứng đầu ngành thường có lợi thế về công nghệ tiên tiến, quy mô sản xuất khiến giá vốn hàng bán trên mỗi đơn vị chức năng mẫu sản phẩm thấp hơn .
Hơn thế nữa, những doanh nghiệp sở hữu thương hiệu mạnh sẽ có quyền thiết lập mặt phẳng giá cao hơn đối thủ cạnh tranh khác .
Với những lợi thế như vậy, những doanh nghiệp này thường có doanh thu và chỉ số ROE cao hơn so với trung bình ngành .
Ví dụ:

Như bạn đã biết, CTCP sữa Nước Ta ( Mã : VNM ) với tên thương hiệu sữa Vinamilk đã quá quen thuộc với hàng triệu mái ấm gia đình Việt .
Các trang trại bò của Vinamilk đều được nuôi theo tiêu chuẩn Global G.A.P. Điều này giúp Vinamilk kiến thiết xây dựng tên thương hiệu và tạo được niềm tin với người tiêu dùng .
Với thị trường lên đến 55 %, không quá kinh ngạc khi Vinamilk có chỉ số ROE ~ 40 % rất cao so với trung bình ngành Thực phẩm là 16.4 % .
Trong góp vốn đầu tư, việc xác lập doanh nghiệp có sống sót lợi thế cạnh tranh đối đầu bền vững và kiên cố hay không rất quan trọng. Nó quyết định hành động hầu hết đến sự thành công xuất sắc trong mỗi khoản góp vốn đầu tư của bạn .
Qua ví dụ trên, bạn hoàn toàn có thể thấy ROE là chỉ số tuyệt vời, giúp bạn nhanh gọn nhìn ra doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh đối đầu trong ngành .
Tuy nhiên …
Theo cách tính thường thì đôi lúc chưa phản ánh đúng thực trạng doanh nghiệp, do hai chỉ tiêu doanh thu và vốn chủ sở hữu hoàn toàn có thể bị ảnh hưởng tác động .
Để thấy rõ hơn bức tranh kinh tế tài chính của doanh nghiệp, bạn hoàn toàn có thể nghiên cứu và phân tích chỉ số ROE thành nhiều chỉ số nhỏ qua quy mô Dupont .

Đánh giá những yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số ROE bằng mô hình Dupont

Đầu tiên, bạn cần bóc tách chỉ số ROE thành những yếu tố thành phần ( được gọi là quy mô Dupont ) .
Cụ thể :

Bạn hoàn toàn có thể thấy sau khi sử dụng quy mô Dupont, để làm biến hóa chỉ số ROE doanh nghiệp hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động một trong ba yếu tố cấu thành sau :

Tỷ suất lợi nhuận ròng

Biên doanh thu ròng hay tỷ suất lợi nhuận ròng được tính :

Tỷ suất lợi nhuận ròng cho thấy lợi doanh nghiệp hoàn toàn có thể thu được bao nhiêu doanh thu từ một đồng lệch giá .
Chỉ số này tăng, chứng tỏ doanh nghiệp đang hoạt động giải trí hiệu suất cao và có lợi thế nhất định, khi hoàn toàn có thể tăng giá bán hoặc tiết giảm ngân sách trên một đơn vị chức năng mẫu sản phẩm .

Vòng quay tài sản

Yếu tố thứ hai, vòng xoay gia tài :

Vòng quay gia tài là thước đo khái quát nhất về hiệu suất cao sử dụng gia tài của doanh nghiệp .
Vòng quay gia tài tăng, cho thấy doanh nghiệp đang tạo ra được nhiều lệch giá hơn từ gia tài sẵn có .

Đòn bẩy tài chính

Yếu tố sau cuối và cũng rất quan trọng, đòn kích bẩy kinh tế tài chính :

Đòn bẩy kinh tế tài chính bộc lộ mối quan hệ giữa tổng tài sản và nguồn vốn sẵn có của doanh nghiệp .
Đòn bẩy kinh tế tài chính tăng, chứng tỏ doanh nghiệp đang vay vốn bên ngoài nhiều hơn để sản xuất kinh doanh thương mại .
Bằng quy mô Dupont, bạn hoàn toàn có thể hiểu rõ thực chất sự dịch chuyển của chỉ số ROE cũng như Dự kiến đúng chuẩn hơn chỉ số này trong những năm tiếp theo .

Phân tích chỉ số ROE của HSG theo mô hình Dupont

Ta thấy ROE của CTCP Hoa Sen tăng mạnh từ năm 2013 tới năm nay đa phần là do :

• Công tuy duy trì tỷ lệ đòn bẩy tài chính cực kỳ lớn.
• Vòng quay tài sản giảm.
• Tỷ suất lợi nhuận ròng thấp.

ROE tăng nhưng không thực sự bền vững và kiên cố khi HSG duy trì đòn kích bẩy kinh tế tài chính cao và thoải mái và dễ chịu rủi ro đáng tiếc, khi ngành thép là ngành có tính chu kỳ luân hồi .
Kết quả tất yếu đã xảy ra khi ngành thép gặp khó vào cuối năm 2018, do sự dịch chuyển trong giá nguyên vật liệu cũng như sự chững lại của ngành .
Hoa Sen công bố báo cáo giải trình kinh tế tài chính bết bát khi hết tháng 3 năm 2019, công ty đang nợ ngân hàng nhà nước 10,911 tỷ đồng .
Ở chiều ngược lại, bạn sẽ thấy hiệu suất cao sử dụng vốn của Hòa Phát tăng trưởng bền vững và kiên cố hơn Hoa Sen rất nhiều .

Phân tích chỉ số ROE của HPG theo mô hình Dupont

Bạn hoàn toàn có thể thấy chỉ số ROE của Hòa Phát tăng là do :

• Tỷ suất lợi nhuận ròng tăng dần.
• Vòng quay tài sản cải thiện.
• Giảm dần đòn bẩy tài chính.

Tuy không tránh khỏi những khó khăn vất vả chung của ngành thép, nhưng với lợi thế về năng lượng sản xuất cũng như cân đối trong cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính .
Hòa phát hoàn toàn có cơ sở để ngày càng tăng thị trường của mình, trong khi những doanh nghiệp khác đang gặp khó khăn vất vả về kinh tế tài chính .
Bạn sẽ không quá giật mình nếu thấy HPG trở thành con cá mập khổng lồ khi bước vào chu kỳ luân hồi tăng trưởng mới của ngành thép trong tương lai .

Những hạn chế khi sử dụng chỉ số ROE

Tôi muốn bạn hiểu rằng, không có chỉ số nào là tuyệt vời và ROE cũng sống sót 1 số ít hạn chế nhất định .

Chỉ số ROE không ổn định bởi lợi nhuận bất thường

Lợi nhuận không không thay đổi hoàn toàn có thể gây khó khăn vất vả cho bạn trong việc nhìn nhận hiệu suất cao hoạt động giải trí của doanh nghiệp .
Việc Open những khoản thu nhập không bình thường là một trong những nguyên do phổ cập nhất dẫn đến thực trạng này .
Sau đây là ví dụ về CTCP Đầu tư tăng trưởng nhà Thành Phố Đà Nẵng .

Do đặc trưng doanh thu của những doanh nghiệp thường phụ thuộc vào vào tiến trình chuyển giao dự án Bất Động Sản của công ty .
Có những năm chuyển giao dự án Bất Động Sản nhiều, doanh thu rất đột biến. Nhưng cũng có những năm doanh thu rất thấp do không có dự án Bất Động Sản nào được chuyển giao .
Do đó, sẽ rất khó để xác lập được tác dụng kinh doanh thương mại cũng như những chỉ số kinh tế tài chính của công ty trong tương lai .
Vì vậy …
Bạn nên sử dụng chỉ số ROE để tìm kiếm những doanh nghiệp có hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại không thay đổi và hoàn toàn có thể Dự kiến được .

Chỉ số ROE bị điều chỉnh bởi chính sách kế toán

Quý 1-2019, CTCP nhiệt điện Phả lại ( PPC ) công bố BCTC trong đó có khoản dự trữ góp vốn vào đơn vị chức năng khác hơn 210 tỷ, tăng 240 % so với đầu năm .
Trong đó khoản mục dự trữ góp vốn đầu tư này của PPC hầu hết là vào CTCP nhiệt điện Quảng Ninh ( Mã : QTP )

Chỉ trong vòng 1 tuần thanh toán giao dịch trùng hợp vào đúng đợt kết thúc kỳ kế toán 31/12/2018, CP QTP dịch chuyển rất mạnh .
Đây là điểm không bình thường khi CP này gần như không có người thanh toán giao dịch vào những ngày thường .
Khoản trích lập dự trữ hơn 210 tỷ này như “ hộp bánh ” đề dành ( Cookie jar reserver ) của PPC chuẩn bị sẵn sàng hoàn nhập trong tương lai khi rủi ro đáng tiếc góp vốn vào QTP là gần như không có .
Theo đó, nếu loại trừ khoản dự trữ đột biến trong quý 1/2019 thì PPC sẽ lãi 360 tỷ, tăng 90 % so với cùng kỳ, ROE tương ứng 23 % .
Thay vì công bố lãi 243 tỷ, chỉ tăng 27 % so với cùng kỳ, ROE tương ứng 20 % .

Doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ làm tăng chỉ số ROE

Chỉ số ROE cũng hoàn toàn có thể bị tác động ảnh hưởng khi doanh nghiệp mua CP quỹ, làm giảm số lượng CP lưu hành và giảm vốn chủ chiếm hữu .
Trong khi đó, doanh thu sau thuế không đổi, dẫn tới chỉ số này tăng lên một cách máy móc, không thực ra .

Bottom line

Bạn hoàn toàn có thể thấy, ROE là chỉ số đơn thuần, hiệu suất cao và được sử dụng thoáng rộng khi nhìn nhận CP trên thị trường .
Tuy nhiên, không có chỉ số nào là tuyệt vời và ROE cũng sống sót những hạn chế nhất định .
Hiểu thật kỹ phối hợp thêm những chỉ số kinh tế tài chính khác để có cái nhìn tổng quan hơn về tính hình kinh tế tài chính của doanh nghiệp .
Tôi tin rằng qua bài viết này, bạn sẽ có cái nhìn tổng quan về chỉ số ROE cũng như đưa ra những quyết định đúng đắn hơn trong đầu tư.

Bên cạnh đó, Value Investing Masterclass 2.1 – Lớp học góp vốn đầu tư giá trị tiên phong và duy nhất ở Nước Ta, do GoValue tổ chức triển khai cũng sẽ giúp bạn tìm được những thời cơ góp vốn đầu tư tốt nhất .
Bạn hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm thông tin cụ thể về khóa học tại đây : Value Investing Masterclass 2.1 .

Source: https://vietsofa.vn
Category : Góc học tập